NGUYEN HUU TRUONG Sinh vật tương tự mà người Hy Lạp cổ sợ phát khiếp là Lamia, một nữ quỷ nửa ngườinửa rắn. Trong một bản văn cổ về truyền thuyết, Lamia chính là một trong số các tìnhnương yêu quý của thần Zeus. Giận điên người vì ghen tuông, vợ cả của Zeus là nữthần Hera đã hại Lamia đến mất trí, khiến Lamia ăn thịt luôn những đứa con của mình. Đến khi nhận thức được hành vi tội lỗi của mình,Lamia giận dữ đến mức tự biến mình thành một conquỷ chuyên hút máu trẻ con vì ghen tức với các bà mẹ của chúng. Ma cà rồng cũng hiện diện trongthần thoại châu Á. Văn học dân gian Ấn Độ có con quỷ Rakshasa đầu thú hoặc đầu người chuyên sát hại con nít. Trong văn học dân gian Trung Hoa cổ, người chết có khi đội mồ sống dậy và đi lang thang. Đó là những người chết khi chưa tới số. Dân du mục đã lan truyền rất nhiều truyền thuyết khác nhau về ma cà rồng khắp vùng châu Á, châuÂu và Trung Đông. Sau đó miệngtruyền miệng làm cho các truyền thuyết này biến đổi và kết hợp với các truyền thuyết ma cà rồngmới. Ma cà rồng hiện đạiTruyền thuyết Dracula và truyền thuyết vampire hiện đại được cảm hứng trực tiếp từ văn học dân gian Đông Âu.Lịch sử ghi nhận hàng chục hình ảnh ma cà rồng truyền tụng trong khu vực này, cáchđây hàng trăm năm. Nổi tiếngnhất là Upir của Nga vàVrykolakas của Hy Lạp. Còn ma càrồng ở Moldavia, Wallachia và Transylvania (nay là Romania) được gọi chung là Strigoi. Khônghồi sinh sau khi chết như Upir vàVrykolakas, con Strigoi này trải qua nhiều biến đổi khác nhau sau khi trỗi dậy từ nấm mồ. Đầu tiên nó có thể là một con yêu tinh (poltergeist) vô hình quấy rối gia đình bằng việc dời chuyển đồ đạc và đánh cắp thức ăn. Sau đó Strigoi hiện hình rõ ràng như người sốngbình thường, rồi lại quay về gia đình quậy phá, xin ăn và gieo rắc dịchbệnh. Lúc này Strigoi bắt đầu tấncông con người, trước tiên là giađình của nó và sau đến là bất cứ ai nó gặp trên đường.
Ngoài ra người ta cũng sợ lũma cà rồng sống (không phảingườichết đội mồ sống dậy) gọi là Strigoi Viu.(mặc dù không có bằng chứng rõ ràngnào về điều này). Một số bệnh nhân loại này thường có miệng và răng màu đỏ do hoạt động sinh sắc tố heme không ổn định.Porphyria có tính di truyền nên xưa nay người ta thường tập trung những bệnh nhân này vào một số khu vực nhất định. Nguyên do thứ hai làm phát sinh“bệnh lý ma cà rồng” là chứng giữ nguyên thể (catalepsy), một sự kết hợp giữa chứng động kinh, tâm thần phân liệt và các bệnh khác tác động đến hệ thần kinh trung ương. Khi bệnh nhân lên cơn, toàn bộ cơ thểsẽ cứng đơ, nhịp tim và hơi thở suy yếu. Đôi khi người ngoài tưởng lầm bệnh nhân catalepsy đang lên cơn dữ dội là... một xác chết! Ngày nay, y học đã có hiểu biết vàđầy đủ phương tiện để kiểm tra xem một người nào đó còn sống hay đã chết thật sự. Tuy nhiên, ngày xưa conngười chỉ dựa vào hiện tượng bên ngoài để phán đoán sinh mệnh một người, chính vì thế mà bệnh nhân catalepsy thường hay bị chôn lầm có thể “sống lại”. Giai đoạn bộc phát bệnh catalepsy cóthể kéo dài nhiều giờ hoặc nhiềungày - đủ thời gian để tiến hành mộtđám ma! Sau khi tỉnh lại trongphần mộ, nếu bệnh nhân cònmắc thêm chứng rối loạn tâm thần thì anh ta dễ bị coi là... ma cà rồng!
Trong khi các hiện tượng nàygây sợ hãi cho con người, căn nguyên của toàn bộ truyền thuyết và hiểu biết về ma cà rồnglại nằm ở tâm lý hơn là thể xác. Sự chết là một trong các khía cạnh bí ẩn nhất của cuôc sống và mọi nền văn hóa cổ kim đều quan tâm đặc biệt đến hiện tượng. Một cách để luận giải về cái chết là nhân cách hóa nó - mang lại cho nó một dạng hữu hình, Thế nên, cáccon quỷ dữ Lamastu, Lilith vàlũ ma cà rồng tương tự thời xa xưa là những cách giải thích đối với một điều bí ẩn kinh khủng, cái chết đột ngộtcủa một trẻ nhỏ và bào thaitrong tử cung. Con quỷ Strigoi vàcác thi thể phục hoạt khác chính là các tượng trưng cuối cùng củasự chết -chúng là di hài thật sự của những người đã chết. Ma cà rồng cũng là ''hiện thân'' mặt tối của con người.Bằng cách vạch rõ cái ác thông qua các hình ảnh siêu nhiên, con người có thể luận giải tốt hơn vềchính các xu hướng ác của mình.Sự biểu hiện quá nhiều con quỷ giống ma cà rồng trong xuyên suốt lịch sử, cũng như sự ám ảnh không dứt của chúng ta đối với lũ hút máu này, chứng tỏrằng đó là một phản ứng tổng thể đối với thân phận con người.Nó đơn giản là bảntính con người nhằm loại trừ những sợ hãi. <<><=TRANG CHU=><>>
